تأثیر جایگزینی جنگل های تخریب یافته شمال با جنگلکاری بر حاصلخیزی و ترسیب کربن خاک

تغییر کاربری اراضی تأثیر بسزایی بر خصوصیات اکوسیستم ها، بخصوص ذخیره کربن خاک داشته و منجر به افزایش غلظت co2 اتمسفری در سطح جهانی شده است. از این رو مطالعه تأثیر تغییر کاربری اراضی بر ترسیب کربن خاک، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این پژوهش به بررسی تأثیر جنگلکاری پس از 18 سال، با گونه های افرا (پلت) و توسکا ییلاقی بر ترسیب کربن و حاضلخیزی خاک، در منطقه ای که قبلاً تودة طبیعی تخریب یافته بود، می پردازد. دو توده جنگلکاری پلت و توسکا ییلاقی و یک تودة طبیعی تخریب یافته بلوط- آزاد واقع در منطقة چمستان استان مازندران انتخاب شدند، سپس در هر یک، 10 پلات 25 مترمربعی مستقر و نمونه برداری خاک به صورت ترکیبی از چهارگوشه پلات ها و در سه عمق (کمتر از 15، 15 تا 30 و 30 تا 50 سانتیمتری) انجام گرفت. در نمونه های خاک علاوه بر کربن آلی، 10 شاخص فیزیکی و شیمیایی دیگر نیز بر طبق روشهای استاندارد اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد جایگزینی گونه های مذکور باعث افزایش چشمگیر حاصلخیزی خاک نسبت به تودة طبیعی تخریب یافته اولیه شده است. همچنین جنگلکاری پلت موجب افزایش ترسیب کربن خاک به میزان 61/33 (تن در هکتار) و توسکا ییلاقی نیز سبب کاهش آن به مقدار 55/20 تن در هر هکتار در مقایسة با توده طبیعی تخریب یافته اولیه شده بود، ولی این تغییرات از نظر آماری معنی دار نبودند. نتایج این تحقیق مبین اهمیت کشت گونه های درختی مختلف، خصوصا در جنگل های تخریب شده، از نظر تأثیر بر ترسیب کربن و حاصلخیزی خاک و لزوم انجام مطالعات بیشتر در این زمینه است.